Jenaplan

De Jenaplanschool
Nederland kent diverse vormen van basisonderwijs. Veel scholen werken volgens het leerstofjaarklassensysteem.
Dit houdt in dat de gehanteerde methodes voor bijv. rekenen en taal centraal staan. Ieder kind dient deze methodes te verwerken in de daarvoor beschikbare tijd en aan de hand van vaste procedures.

De Klink is al bijna 50 jaar een Jenaplanschool en wil onderwijs verzorgen in de geest van de onderwijsfilosofie van Peter Petersen, de grondlegger van het Jenaplanonderwijs. Volgens Petersen moet het onderwijs in dienst staan van de opvoeding. We willen een leef- en werkgemeenschap zijn voor kinderen, ouders en stamgroepleiders.
Het Jenaplanonderwijs werkt vanuit een pedagogisch concept. Niet de leerstof, maar het kind staat centraal. Ieder kind is uniek en ontwikkelt zich op geheel eigen wijze, heeft eigen unieke talenten en een eigen leerstijl.
Het Jenaplanonderwijs wil dit unieke van ieder kind benadrukken en de ruimte geven. We willen dat kinderen verschillend mogen zijn, dat ze leren van verschillen en dat ze verschillen leren respecteren.

De leerdoelen die wij als Jenaplanschool met de kinderen willen bereiken zijn door de overheid geformuleerd in 'de kerndoelen voor het basisonderwijs'. Deze kerndoelen gelden voor alle basisscholen. Wat de kinderen op een Jenaplanschool leren is dus hetzelfde als op andere basisscholen, alleen de weg daar naar toe is verschillend. Kinderen verschillen van elkaar in aanleg, motivatie, tempo, werkhouding, belangstelling, etc. Wij willen daar recht aan doen door zoveel als mogelijk is tegemoet te komen aan de behoefte van elk kind.

In Nederland zijn alle 220 Jenaplanscholen verenigd in de Nederlandse Jenaplanvereniging, "de NJPV". Ook onze school is daar lid van en onderschrijft de 20 basisprincipes die door deze vereniging zijn vastgelegd. Deze basisprincipes zijn uitspraken over hoe je als school denkt over mensen, de maatschappij en het onderwijs.
Dat iedere school deze uitgangspunten onderschrijft, wil niet zeggen dat alle Jenaplanscholen hetzelfde zijn. Elke school probeert op haar manier en met haar mogelijkheden de basisprincipes vorm te geven.
In één ding zijn alle Jenaplanscholen echter hetzelfde, ze willen een goede school voor ieder kind zijn! Ze willen voor elk kind passend onderwijs leveren; ieder kind geven waar het recht op heeft.

Alle Jenaplanscholen werken met stamgroepen. In een stamgroep zitten kinderen van verschillende leeftijden. Wij werken met een driejarige stamgroep. Dit is een bewuste keuze omdat wij het belangrijk vinden dat kinderen leren omgaan met verschillen, dat ieder kind verschillend kan en mag zijn en dat kinderen leren van verschillen.
Wij denken dat we kinderen op deze wijze een rijkere sociale omgeving bieden waarbij ieder kind meer de mogelijkheid heeft om zich op eigen unieke wijze te ontwikkelen.

Binnen de stamgroep wordt gekeken naar momenten waarop de kinderen allen als groep benaderd worden. Er zijn ook momenten waarbij wij het belangrijk vinden om een aantal zaken doelmatig aan te leren en dan maken we instructiegroepen. Dan zitten de kinderen qua leeftijd en/of niveau bij elkaar. De stamgroep blijft de rode draad in onze school.

Basisactiviteiten 
Op een Jenaplanbasisschool staan vier basisactiviteiten centraal: gesprek, werk, spel en viering

Gesprek
Middels het gesprek communiceren we met elkaar. Op onze school vindt het gesprek onder andere plaats in de kring. Om die reden heeft iedere stamgroep ook een vaste kring in de klas. Doordat we allemaal een gelijkwaardige plaats in de kring hebben en elkaar goed zien weten we, dat als iemand ons iets zegt dit ons allemaal aangaat. Het leren luisteren naar anderen, het leren vragen stellen en het durven naar voren te treden in gezelschap is belangrijk voor nu en voor straks op weg naar volwassenheid. Het leren ordenen van je eigen gedachten en het onder woorden brengen wat je bedoelt, heeft een belangrijke taalvormende waarde. In onze Jenaplanschool hebben we verschillende soorten kringen. Enkele voorbeelden hiervan zijn:
● de weekendkring of dagopeningskring
● de (voor)leeskring (boekbespreking)
● de actualiteitenkring (nieuwskring)
● de vertelkring (spreekbeurt)
● de evaluatiekring
● de taal-, of rekenkring

Werk
Zoals op alle scholen vindt het werken plaats, na voorbereidende instructie. Het kan zijn dat u kind zelfstandig aan het werk gaat of samenwerkt met iemand anders. Gedurende de schooldag wordt op verschillende manieren en in verschillende settingen gewerkt. Dit vindt meestal in de stamgroep plaats. Soms wordt er ook groepsdoorbrekend gewerkt met een andere stamgroep. Ook vinden er in een schooljaar activiteiten plaats waarbij de hele school samenwerkt. Binnen het onderwijs op De Klink is er ook een blokperiode. We duiden dit ook wel aan als blokuur.

De blokperiode is een aaneengesloten tijd waarin de kinderen kunnen werken aan hun dag-en of weektaak.
De kinderen werken aan diverse taken die ze hebben gekregen. Vaak bepalen zij zelf waaraan ze tijdens de blokperiode werken. Op deze manier leren ze zelf plannen en verantwoordelijk te zijn voor het werk. Bij kinderen die dit moeilijk vinden, wordt er samen gekeken naar een goede structuur. Bij het werk kunnen de kinderen (soms) ook gebruikmaken van ICT-middelen zoals een Chromebook en programmeermaterialen. 

Spel
Spel en werk zijn (zeker bij jonge kinderen) moeilijk van elkaar te onderscheiden. Van spelend experimenteren, gaat het kind steeds meer over naar doelgericht werken. Ook in de midden-, en bovenbouw is er nog aandacht voor spelend leren. Kinderen leren omgaan met winst en verlies en tijdens spel is er aandacht voor sociale verhoudingen.

Viering
Bijna iedere vrijdag is er een viering als afsluiting van de week. De viering op De Klink kent verschillende vormen. We kennen de viering op het podium door de stamgroep, de keuzeviering en de viering in de klas. Vaak vindt er in de vieringruimte op het podium een gezamenlijke afsluiting van de schoolweek plaats. De hele school is dan in de vieringruimte aanwezig om de optredens te bewonderen. Iedere stamgroep komt aan de beurt om de viering te verzorgen. Soms is er ook een keuzeviering. Dan kan een kind of een groepje kinderen zich opgeven om een optreden te verzorgen op het podium.Welk optreden zij verzorgen mogen zij zelf kiezen (denk aan: een dansje, kunstjes, muziekinstrument bespelen). Eens in de zoveel tijd is er een viering in de stamgroep. Dit is vaak na een vakantie. De stamgroepleider bepaalt dan samen met de kinderen uit de stamgroep welke activiteit er in de klas onder de vieringtijd plaatsvindt. Soms wat er gekozen voor een klassenspel, vrij spelen, buiten spelen of iets anders. 

Kwaliteitskenmerken
Er zijn 6 kwaliteitskenmerken waaraan onze Jenaplanschool te herkennen is. Deze kenmerken vormen uitganspunten voor de verbetering/verandering van het onderwijs. De 6 kwaliteitskenmerken:
● Een jenaplanschool is ervaringsgericht.
Kinderen ervaringen laten opdoen / gebruik maken van de ervaringen van kinderen.
● Een jenaplanschool is ontwikkelingsgericht.
Uitdagen tot ontwikkelen van competenties, het verleggen van grenzen, doordachte leerstofkeuze, zone van naaste ontwikkeling.
● Een jenaplanschool is coöperatief.
Leren is sociaal leren, samen problemen oplossen, samen evalueren, zorg dragen voor elkaar.
● Een jenaplanschool is wereldoriënterend.
Wereldoriëntatie als hart van het onderwijs, ervaren, ontdekken, onderzoeken, grote en kleine actualiteit.
● Een jenaplanschool is kritisch.
Het ontwikkelen van een kritisch- constructieve instelling ten aanzien van ontwikkelingen in samenleving en cultuur, kritisch denken.
● Een jenaplanschool is zinzoekend.
Samen nadenken over zin-vragen, religieuze en niet religieuze zin-ervaring.